Aşgabatda geçirilen «Türkmenistanyň nebiti we gazy – 2025» halkara maslahatynda Irina Lurýewa «Galkynyş» känini özleşdirmegiň häzirki ýagdaýy we geljekki perspektiwalary baradaky hasabat bilen çykyş etdi. Tehniki ylymlaryň doktory Irina Lurýewa, «Türkmengaz» DK-nyň ylmy-barlag tebigy gaz institutynyň bu känini we halkara gaz geçirijilerini özleşdirmek boýunça barlaghanasynyň ýolbaşçysy hökmünde, iki esasy meselä jogap berdi.
Has takyk aýdylanda, «Galkynyş» känini ösdürmegiň strategiýasy we häzirki ýagdaýy barada Irina Lurýewa aşakdaky maglumatlary berdi:
««Galkynyş» känini özleşdirmek 7 tapgyrly ösüş strategiýasyna laýyklykda amala aşyrylýar. Häzirki wagtda birinji tapgyryň çäklerinde synag-senagat ulanmasy alnyp barylýar. Işleýän guýylaryň sany 52 bolup, ýene 7 guýy birikdirilmäge taýýarlanýar. Mundan başga-da, 8 sany guýy işjeň burawlanýar.»
Irina Lurýewa guýylaryň ortaça taslama debitiniň 1,5 million kub metr/gün, gatlagyň kuwwatlarynyň bolsa uzak möhletde 3 million kub metr/güne çenli debiti goldap biljekdigini belledi. 2022-nji ýylda iň ýokary 3 million kub metr/gün debit bilen durnukly işleýän 3 guýy işe girizildi. Gaffney Cline-iň bilermenleri bilen bilelikde amala aşyrylan çaklamalara görä, her tapgyr boýunça gazyň durnukly alnyş döwri 30 ýyldan gowrak bolar.
Geljekde känini özleşdirmek baradaky soraga Irina Lurýewa şeýle jogap berdi:
«Ýakyn geljekde ikinji, üçünji we dördünji tapgyrlaryň geçirilmegi meýilleşdirilýär. Gazyň alnyş tizlikleri tapgyrlaýyn ýokarlanar, ösüş strategiýasy bolsa işläp duran guýylaryň tejribesini nazara alyp, maýa goýumlaryny tygşytly paýlamaga mümkinçilik berýär.»
Mundan başga-da, täze geologiki we önümçilik maglumatlarynyň jemlenmegi bilen geologiki-gidrodinamiki model täzelener, bu bolsa önümçiligiň netijeliligini bahalandyrmaga we özleşdirmek taslamalaryny optimizirlemäge ýardam eder. Ähli tapgyrlar doly amala aşyrylandan soň, kän boýunça gazyň jemi ýyllyk önümçiligi takmynan 200 milliard kub metre ýetip biler.
Irina Lurýewa buraw işlerinden we gazy taýýarlamak boýunça zawodlary gurmakdan başga-da, kislotaly gazlary we CO₂ zyýansyzlandyrmak ýaly tehnologik hem-de ekologiki meseleleriň möhüm ähmiýetiniň bardygyny belledi. Uglerod dioksidini käniň suwly gatlaklaryna we goňşy känleriň zaýalanan ýataklaryna guýmak taslamalary göz öňünde tutulýar, bu hem tehnogen ýataklary döretmäge we ekologiki ýükleri azaltmaga mümkinçilik berýär.
Tehniki ylymlaryň doktory Irina Lurýewa 20-den gowrak patente we 200-den gowrak ylmy neşire eýedir. 1988-nji ýylda Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutyny tamamlady, 2006-njy ýyldan bäri «Türkmengaz» DK-nyň ylmy-barlag tebigy gaz institutynda işleýär, barlaghananyň ýolbaşçysy bolup hyzmat edýär we ýaş hünärmenlere maslahat berýär. Onuň ylmy gyzyklanmalary gidrodinamiki modelleme, känleri özleşdirmek tehnologiýalary we guýulary ulanmak bilen baglanyşyklydyr.
